عکاس: علی احمد بیگی
آیا تا به حال برای شما اتفاق افتاده که در حال جستجوی آسمان شب باشید و حلقهای کامل به دور ماه ببینید؟ اگر از نزدیک این حلقه را بررسی کنیم، می بینیم که این حلقه ظاهری شبیه به رنگین کمان دارد و لکههای روشنی در اطرافش به چشم میخورد.علت ایجاد این حلقه به دور ماه، انکسار یا شکست نور ماه( که در حقیقت بازتابی از نور خورشید است)توسط کریستالهای یخ معلق در لایه ی بالایی اتمسفر، یعنی در ارتفاع ۵ تا ۱۰ کیلومتری از زمین، میباشد. برای ایجاد این حلقه لزومی ندارد حتما فصل زمستان باشد، زیرا دمای هوا در ارتفاعات بالا همواره و در هر زمانی از سال، زیر صفر است. معمولاً این کریستال ها به همراه ابرهای سیروس(Cirrus)، ابرهای نازک و باریک در ارتفاعات بالا، دیده میشوند. کریستال های یخ، به شکل شش ضلعیهای متقارن هستند به این معنی که پرتو نور با هر زاویه و جهتی که به آن وارد شود، با همان زاویه شکسته و خارج خواهد شد. ابتدا نور ماه از یک ضلع این کریستال یخ وارد شده و سپس با زاویه ۲۲ درجه دوباره شکسته شده و از آن خارج میشود. اتمسفر، مملو از تعداد باور نکردنی از این کریستال های یخ است، به طوری که همه ی این کریستالها باعث شکست نور در جهات مختلف میشوند. اما، تنها تعدادی از این کریستالها ، نور را در جهت یکسان میشکنند و اگر ما در موقعیت مناسبی قرار بگیریم، پرتوهای نور شکسته شده ی حاصل به چشم ما رسیده و ما قادر به دیدن حلقه به دور ماه خواهیم بود. در واقع، هرکسی حلقه ی اختصاصی خود را به دور ماه میبیند، یعنی هرکسی با توجه به مکانی که در آن قرار گرفته، تنها پرتوهای نور شکسته شده در مسیر دید خود را به صورت هاله ای به دور ماه میبیند.اندازه ی این حلقه ی نور به دور ماه معمولاً ۲۲ درجه است. ۲۲ درجه در حقیقت زاویه شکست نور ماه است. این هاله ی نور به شکل رنگین کمان به نظر میرسد، زیرا رنگهای مختلف نور زاویههای شکست متفاوتی دارند. دقیقا شبیه به اتفاقی که در مورد تشکیل رنگین کمان میافتد. نور ماه به رنگهای مختلف شکسته شده است چون هر کدام در زاویهای متفاوت انکسار پیدا کرده اند؛ در نتیجه این نورهای رنگی به شکل رنگین کمان ظاهر میشوند.به هاله های روشنی که در هر سمت ماه، در زمانی که ماه کامل و نزدیک به افق است، دیده میشود؛ ماههای ساختگی(ماک مونز) گفته می شود. در شرایط خاص، مخصوصاً در شمالیترین نقطه ی کره ی زمین، جایی که کریستال های یخ به سطح زمین نزدیک هستند، مون پیلار ( ستون ماه) دیده میشود. نور برگشتی ماه از این کریستالهای نزدیک به سطح زمین، ستون درخشانی در نزدیک افق ایجاد میکند.
منبع: universetoday.com