عکاس: هومن اولیایی
عکاسی از رد ستارگان، یکی از انواع عکاسی نجومی میدان دید باز است. در این نوع عکاسی، عکاس اقدام به ثبت مسیر حرکت ستارگان می نماید. پیش از توضیح عکاسی رد ستارگان دور قطبی باید با ستاره های دور قطبی آشنا شویم.
می دانیم زمین کره ای ثابت نیست و از جهات متعددی در فضا حرکت می کند. یکی از انواع حرکات زمین، حرکت وضعی یا چرخش سیاره به دور خود است که حول محور قطبی صورت می گیرد. این چرخش باعث می شود اجرام آسمانی همچون ماه، خورشید، سیارات، ستارگان و سایر اجرام ابتدا از افق شرقی طلوع کرده و پس از نیمی از شبانه روز در افق غروب می کنند.
از دید ناظر زمینی، به این علت که ستاره قطبی یا جدی تقریبا در امتداد محور فطب شمال سماوی قرار دارد، تمام ستارگان به دور آن در گردش اند و خود آن نیز چرخش اندکی در طول شبانه روز به دور قطب شمال سماوی خواهد داشت. پس در آسمان شاهد چرخش تمام ستارگان به دور یک نقطه در نزدیکی ستاره قطبی هستیم. ستارگان دور قطبی، ستاره‌هایی هستند که هرگز زیر خط افق قرار نمی‌گیرند. به نظر می‌رسد که این ستارگان به دور قطب می‌چرخند.
در استوا، ستارگان دور قطبی وجود ندارد، زیرا همه آنها طلوع و غروب می‌کنند.
عکاسان نجومی، از این خصوصیت حرکت ستارگان استفاده کرده و رد ستاره ها را در عکس خود ثبت می کنند. برای این ثبت دو روش وجود دارد:
- ثبت یک تک عکس با نوردهی طولانی بالای چند دقیقه
- ثبت متوالی تعداد زیادی عکس با نوردهی کوتاه تر و چیدن عکس ها کنار یکدیگر
در عکاسی رد ستارگان دور قطبی، دوایری متحدالمرکز با مرکز نزدیک ستاره قطبی مشاهده خواهیم کرد. البته لازم به ذکر است در نیمکره جنوبی نیز دقیقا همین دوایر در تصاویر ثبت خواهند شد که این بار به دور قطب جنوب سماوی گردش داشته اند.
